Cehennemde Kadınlar Daha Fazla Mıdır?

Bazı  Hristiyan müşteşrikler ve modernist zihniyyette kimseler, İslâm’ı karalamak amacıyla sıklıkla bir hadisi gündeme getirerek kadınlara eşit haklar verilmediğini ve onların cehennemde çoğunluğu oluşturmak üzere mahkûm edildiklerini iddia ederler. Bu iddialarını sözde desteklemek için aşağıdaki hadisi bağlamından kopararak kullanırlar.

İlgili Hadis

عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أُرِيتُ النَّارَ فَإِذَا أَكْثَرُ أَهْلِهَا النِّسَاءُ يَكْفُرْنَ قِيلَ أَيَكْفُرْنَ بِاللَّهِ قَالَ يَكْفُرْنَ الْعَشِيرَ وَيَكْفُرْنَ الْإِحْسَانَ لَوْ أَحْسَنْتَ إِلَى إِحْدَاهُنَّ الدَّهْرَ ثُمَّ رَأَتْ مِنْكَ شَيْئًا قَالَتْ مَا رَأَيْتُ مِنْكَ خَيْرًا قَطُّ

İbn Abbas’tan rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:
“Bana cehennem gösterildi; halkının çoğunun kadınlar olduğunu gördüm; zira nankörlük ederler.”
Sahâbîler, “Allah’a mı nankörlük ederler?” diye sorunca, “(Hayır,) kocalarına nankörlük ederler, iyilik görmezden gelirler. Birine ömür boyu iyilikte bulunsan, sonra onda hoşuna gitmeyen bir şey görse, ‘Senden hiç hayır görmedim’ der.” (Buhârî, Hadis no: 28)

Hadisin Bağlamı

İslâmî kaynaklarda herhangi bir ayet veya hadis, bütüncül çerçevesinden koparılarak tek başına hüküm üretmeye konu edilemez. Fıkıh usûlü ve hadis metodolojisinin temel kaidesi, bütün rivayetlerin birlikte değerlendirilmesi, bağlam, sebeb-i vürûd ve maksadın dikkate alınmasıdır. Ne yazık ki Kur’an ve hadisleri polemik konusu yapan birçok kişi bu ilmî yöntemi uygulamaz.

Bu rivayetten açıkça anlaşılmaktadır ki Hz. Peygamber’in (s.a.s.) maksadı, kadınların veya erkeklerin cehennemdeki sayısal oranı hakkında nihai bir hüküm koymak değildir. O, “nezîr” (uyarıcı) oluşunun gereği olarak kadınlarda yaygın bir ahlâkî tutuma dikkat çekmekte ve onları ıslaha çağırmaktadır.

Kadınlar Cinsiyetlerinden Dolayı Cehenneme Gitmezler

Hadis, kadınların kadın oldukları için cehenneme gireceklerini söylemez; eleştirilen şey belirli bir davranış biçimidir. Kadınların cehennemde çoğunlukta olduklarına dair ifade, kadınlık vasfıyla ilgili değil, belirli bir ahlâkî tutumla ilgilidir.

Ayrıca, cehennemde cinslerden birinin sayıca diğerinden fazla olması doğaldır; eşit olmaları beklenmez. Hangisinin daha fazla cehennemlik olacağı, tamamen amellerin niteliğiyle ilgilidir; cinsiyetle değil.

Cennette Kadınların Daha Fazla Olacağına Dair Hadis

Aksine, sahih bir rivayette cennette kadınların erkeklerden daha fazla olacağı belirtilir:

عَنْ مُحَمَّدٍ قَالَ … لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ زَوْجَتَانِ …

Bu hadiste, cennete giren her erkeğin iki eşi olacağı ifade edilerek, kadınların sayıca daha fazla olduğu anlaşılmaktadır. (Müslim, Hadis 5062)

Klasik Âlimlerin Değerlendirmeleri

İbn Kesîr (ö. 774/1373), hadisteki “iki eş” ifadesinin dünyadan olan kadınları ifade ettiğini belirtir:

فالمراد من هذا ان هاتين من بنات آدم …

Aynı değerlendirme Irakî, Aynî ve İbn Hacer gibi birçok muhaddis tarafından da yapılmıştır.

İbn Hacer (ö. 852/1449) şöyle der:

وَاسْتَدَلَّ أَبُو هُرَيْرَة بِهَذَا الْحَدِيث عَلَى أَنَّ النِّسَاء فِي الْجَنَّة أَكْثَر …

“Ebû Hüreyre, bu hadisi cennette kadınların erkeklerden daha fazla olacağına delil olarak kullanmıştır; bu oldukça açıktır.”

“Cehennemde Kadınların Çoğunluğu” Rivayetleri Geçici Bir Duruma Aittir

Hadislerde geçen “bana cehennem gösterildi” ifadelerinden anlaşıldığı üzere, Hz. Peygamber cehennemi Miraç gecesinde görmüştür. Dolayısıyla bu ifade, o anki manzaraya ilişkindir; kıyamete kadar geçerli bir istatistik değildir.

(Münzirî, Fayd al-Bârî 1/192)

Görünürde Çelişik Bir Rivayet ve Açıklaması

Bir başka hadiste ise şöyle geçer:

إِنَّ أَقَلَّ سَاكِنِي الْجَنَّةِ النِّسَاءُ

“Cennet ehlinin en azı kadınlardır.” (Müslim)

Bu rivayet, kadınların nihai olarak az olacağını değil, başlangıçta, günahkâr kadınların cehennemde bekletildiği dönemde sayıca daha az görüneceklerini ifade eder.

Münâvî şöyle açıklar:

أي في أول الأمر قبل خروج عصاتهن من النار …

Yani, günahkâr kadınlar cehennemden çıkarılmadan önceki ilk durumdur. Daha sonra durum değişecektir.

Nüfus Gerçeği ve Hadislerle Uyum

Bugün dünya nüfusunda kadınlar genel olarak erkeklerden fazladır. Ayrıca Hz. Peygamber, kıyamet alametleri arasında kadınların erkeklere oranla çok artacağını haber verir. Bu durumda, eşit oranla cennete girseler bile kadınların sayıca fazla görünmesi mümkündür.

Kadınların Meşru Şikâyetleri Günah Sayılmaz

Hadis, kadınların kocalarına haklı sebeplerle şikâyette bulunmalarını yasaklamaz. Zira Kur’an’ın 58. sûresi olan Mücâdile Sûresi, kocasından şikâyet eden bir kadının durumunu konu edinir. Hz. Peygamber onu dinlemiş ve Allah bu konuda ayet indirmiştir. Dolayısıyla meşru itiraz cehennem sebebi değildir.

Sonuç

Hz. Peygamber’in (s.a.s.) cehennemle ilgili ifadeleri, Miraç sırasında gördüğü geçici bir manzaraya ilişkindir; nihai ve ebedî bir dağılımı göstermez. Buna karşılık sahih rivayetler, cennette kadınların erkeklerden çok olacağını açıkça ortaya koyar.

Hristiyan polemikçilerin iddia ettiği gibi, hadis kadınların “kadınlıkları sebebiyle” cehenneme gireceklerini asla söylemez; sadece nankörlük ve haksız şikâyet gibi belirli davranışlara dikkat çeker.

En doğrusunu Allah bilir.